Naar aanleiding van een recente seed call van Circular Society, dat zich richtte op het thema Urban-Rural Circularity, zijn dit jaar meerdere veelbelovende projecten opgestart. Eén van deze projecten is het Collaborative Circular Residency Network (C3RN). Met behulp van financiering van de alliantie, wordt door C3RN de komende jaren onderzoek gedaan naar nieuwe circulaire oplossingen in Frederiksoord, Drenthe.

C3RN: Duurzame circulaire oplossingen

Het Collaborative Circular Residency Network (C3RN) bestaat uit een team van onderzoekers van onder andere Eindhoven University of Technology, Wageningen University & Research en Universiteit Utrecht. Zij richten zich op het verbinden van mens en natuur door middel van circulair, op de natuur gebaseerde oplossingen. De nadruk op het ontwikkelen van nieuwe manieren om na te denken over circulair design. Wat als het zich niet richt op alleen het gebruik door de mens, maar ook door de natuur (more-than-human design)? C3RN wil hierbij zoveel mogelijk mensen met verschillende achtergronden betrekken en voert dit project daarom uit binnen een nieuw opgerichte vereniging op een unieke locatie: DE PROEF campus, in Frederiksoord, Drenthe.

DE PROEF campus Frederiksoord

In 1885 werd Frederiksoord de thuisbasis van de allereerste tuinbouwschool in Nederland. Gevestigd in de gebouwen en tuinen van een voormalige pauperkolonie, kregen leerlingen les over het tuinbouwvak in de praktijk. In 2021 kreeg Frederiksoord, dankzij de bijzondere geschiedenis, de status van UNESCO werelderfgoed.

Frederiksoord was echter in 2005 al in verval geraakt. Het onderwijs van de tuinbouwschool had zich naar Meppel verplaatst en de monumentale gebouwen kwamen leeg te staan. Het onderhoud van de tuinen werd overgenomen door vrijwilligers, terwijl de panden langzaam werden overgenomen door de natuur. Dit stuitte op veel kritiek van de omgeving.

Na meerdere mislukte plannen om vastgoed op het terrein te realiseren, werd in 2020 het initiatief DE PROEF gelanceerd om deze unieke locatie nieuw leven in te blazen. DE PROEF is een collectieve vereniging waarin diverse partijen zorgen dat de oude tuinbouwschool, nu met de naam ‘de PROEF campus’, een plek wordt waar verschillende projecten op het vlak van kunst, cultuur, ecologie en educatie kunnen worden uitgevoerd.

Unieke circulaire innovatiehub

C3RN krijgt, met behulp van het seed fund van de alliantie, een plek binnen het collectief van DE PROEF. Het doel is met verschillende transdisciplinaire research projecten, een unieke circulaire innovatiehub te faciliteren.

Binnen de innovatiehub is plek voor onderzoekers die nieuwe innovaties op het gebied van circulariteit willen bestuderen. Aan de hand van door C3RN geformuleerde onderzoeksvragen, zullen vier deelnemers worden geselecteerd om deel te nemen aan een residentieprogramma op de PROEF campus. Het residentieprogramma biedt deelnemers de kans om over een langere periode onderzoek te doen naar de manier waarop circulair design kan bijdragen aan een versterkte symbiose tussen mens en natuur.

Een uniek aspect van het residentieprogramma is de manier waarop het onderzoek wordt uitgevoerd. Actieve betrokkenheid van bedrijven, partners en de community’s die betrokken zijn bij de PROEF campus, wordt in het onderzoek gestimuleerd. De deelnemers van het residentieprogramma organiseren daarom al tijdens hun onderzoek workshops, waarin ze hun onderzoeksideeën presenteren en samen met de aanwezige partijen transdisciplinaire discussies voeren. Op basis van de inzichten die hieruit voortkomen, kunnen de onderzoeksmethodologie en het te realiseren design direct worden aangepast.

C3RN wil met deze werkwijze een omgeving faciliteren waarin de randen van circulair designonderzoek worden opgezocht. Nieuwe methodologieën, nieuwe denkwijzen en nieuwe circulaire designs die hieruit voortkomen moeten in de toekomst leiden tot nieuwe onderzoeksinitiatieven.

Het initiatief van DE PROEF is in de media niet onopgemerkt gebleven. RTV Drenthe maakte er onlangs een uitgebreide reportage over.

Betrokken onderzoekers: Dr. Tomico (TU/e), Dr. Oogjes (TU/e), Clemens Driessen (WUR), Ineke Nel (WUR), Elyze Storms-Smeets (WUR), Sietze Norder (UU)